Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Μαύρος Κύκνος

Μαύρος κύκνος

Με αφορμή  την  θαυμάσια ταινία του Αρονόσκι Μαύρος κύκνος  αναπτύσσονται εδώ κάποιες σκέψεις  προβληματισμοί σχετικά με την διαφοροποίηση του ατόμου την αυτονομία την ενηλικίωση και τον ρόλο των γονεικών επιδράσεων στην προσπάθεια αυτή του ατόμου.
Δυστυχώς  πολλές φορές η εξέλιξη  της προσωπικότητας του ατόμου προς διαφοροποίηση και αυτονομία σκοντάφτει μπροστά σε πολύ στενές –παθολογικές σχέσεις  με τους γονείς του. Οι ανώριμοι – ανασφαλείς- εξαρτημένοι από τους δικούς τους γονείς λοιπόν γονείς ,με την δικής τους ιστορία–παθολογία δεν επιτρέπουν στο παιδί την διαφοροποίηση-αυτονόμηση του  γιατί δεν θέλουν να χαθεί η στενή- εξαρτητική σχέση της παιδικής  φάσης  του.
 Στην στενή – εξαρτητική  αυτή σχέση τους με το παιδί , έχουν κατακτήσει μία κυριαρχική θέση –στάση σε σχέση με το παιδί τους , η οποία τους επιτρέπει να νιώθουν δυνατοί και ικανοί σε αντίθεση με τα ισχυρότατα αισθήματα ανασφάλειας που κουβαλούν από την δική τους εξαρτητική – μη αυτοδύναμη σχέση με τους δικούς τους γονείς.
Επίσης στην κυρίαρχη αυτή θέση ουσιαστικά είναι και η τελευταία τους ευκαιρία να πραγματοποιήσουν επιθυμίες  τους και όνειρα που ανέστειλαν ως εξαρτημένα παιδιά κι αυτοί για χάρη των επιθυμιών των δικών τους γονέων.

¨Έτσι στην κυρίαρχη πια θέση εξάρτησης που κατέχουν, έχουν πια,  την δυνατότητα λίγο αργά μεν, επιτέλους δε, να κάνουν πραγματικότητα όνειρα και επιθυμίες τους που είχαν κατασταλεί στο βωμό των επιθυμιών των δικών τους κυρίαρχων γονέων , μέσα από την καταπιεζόμενη από τους ίδιους πια ζωή του παιδιού τους.
Έτσι το παιδί- άτομο όταν χρειαστεί να διαφοροποιηθεί και να αυτονομηθεί για να ενηλικιωθεί και ουσιαστικά ,και να μπορεί να δρά και να υπάρχει κυρίως για τις δικές του επιθυμίες και όνειρα , έχει να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα , άμεση ή έμμεση του γονέα ο οποίος ουσιαστικά δεν δέχεται να χαθούν για άλλη μια φορά τα δικά του όνειρα και επιθυμίες , έστω κι αν χρειάζεται να καταπιεστούν οι επιθυμίες και τα όνειρα της επόμενης γενιάς δηλαδή του παιδιού τους.
Ουσιαστικά μέσα από την παθολογία των εξαρτητικών –παθολογικών σχέσεων γονέων -παιδιών με κυρίαρχη πάντα την θέση των γονέων ακόμα και μετά την υποτιθέμενη ενηλικίωση των παιδιών διαιωνίζεται ανά γενεές η μετάθεση – ματαίωση των επιθυμιών των παιδιών και παρέχεται η δυνατότητα οι επιθυμίες αυτές να γίνονται πραγματικότητα μόνο ετεροχρονισμένα όταν θα λάβουν την ισχυρή θέση του γονέα μέσα από την ζωή του παιδιού του και την επιβεβλημένη νέα καταπίεση των επιθυμιών της νέας γενιάς.
Με αυτόν τον απίστευτα παθολογικό και τελείως ετεροχρονισμένο ανεδαφικό και απολιθωμένο τρόπο καλεί  ουσιαστικά το σύνολο της κοινωνίας τους νέους ανθρώπους σε μία άνευ προηγουμένου συνθηκολόγηση και οριστικό θάψιμο της προσωπικότητας του ανθρώπου στο βωμό της αγάπης της οικογενειακής και στον βωμό του σεβασμού των γονέων και κατ ΄ επέκταση των προγόνων.
Φυσικά όποιος «νέος» άνθρωπος  αποφασίσει να διαφοροποιηθεί τελικά και να αυτονομηθεί ουσιαστικά τραβώντας τον δικό του δρόμο με οδηγό κυρίως τα δικά του πιστεύω και τις δικές του επιθυμίες και όνειρα έχει να αντιμετωπίσει μία τεραστίων διαστάσεων και πολυεπίπεδη και πολλές φορές μακρόχρονη έως και αέναη αντίσταση- επίθεση από τους γονείς του , την κοινωνία ολόκληρη με πολλούς και διάφορους τρόπους.
Φυσικά έχει να αντιμετωπίσει κι αυτό δείχνει αριστουργηματικά στην ταινία Μαύρος κύκνος ο Αρονόσκι και κάτι ακόμα πιο σκληρό , δύσκολο έως καμιά φορά και καταστροφικό για την ισορροπία του ατόμου. Κι αυτό είναι ο ίδιος του ο εαυτός , το κομμάτι του εαυτού που  φτιάχτηκε με βάση τις εσωτερικευμένες ασυνείδητες γονεικές επιθυμίες και οδηγίες προς αυτόν. Αυτός ο εαυτός λοιπόν όσο πιο δυνατός , όσο πιο άκαμπτος , σκληρός και αβυσσαλέος  έχει φτιαχτεί από τους εξίσου στερημένους από ικανοποίηση γονείς τόσο πιο εύκολα και τραγικά μπορεί να επιτεθεί άγρια έως και αποδιοργανωτικά στο άτομο που προσπαθεί να διαφοροποιηθεί.
 Στο  σημείο λοιπόν αυτό το κομβικό ,για την ουσιαστική διαφοροποίηση- ενηλικίωση- αυτοδυναμία  του «νέου» ατόμου αλλά και κατ΄ επέκταση της «νέας κοινωνίας»  το δυνητικά διαφοροποιούμενο άτομο μπορεί να καταφέρει την διαφοροποίηση του από τους γονείς και το «παλιό» και να αντέξει και να νιώσει δυνατός και « νέος» χαράζοντας μία πορεία του ίδιου και της «νέας κοινωνίας» προς το μέλλον με αισιοδοξία , δύναμη, και το νέο προσωπικό στίγμα της γενιάς του, ή στην δύσκολη και αδιέξοδη εκδοχή  το άτομο αισθάνεται  έναν « εσωτερικό διώκτη»  μέσα του , νιώθει να απειλείται γι΄αυτή του την διαφοροποίηση, αποσταθεροποιείται ψυχικά και εκεί είναι η αρχή της ψύχωσης.
 Αυτή δυστυχώς είναι και μία από τις ψυχολογικές αιτίες και οδούς της αποσταθεροποίησης και της ψύχωσης και της σχιζοφρένειας  της οποίας η αιτιοπαθογένεια έχει να κάνει με τέτοιους ισχυρούς και σημαντικούς ψυχολογικούς παράγοντες  και  όχι φυσικά  τόσο με την κληρονομικότητα και το DNA και το γονίδιο όπως ισχυρίζονται αρκετοί χωρίς βέβαια να μπορέσουν να το αποδείξουν ποτέ.
Μπορεί στην ταινία να παρουσιάζεται η πιο δύσκολη ίσως μορφή γονεικής παρέμβασης – επιθετικότητας- καταπίεσης αλλά δυστυχώς όλοι μας ζούμε τις άμεσες συνέπειες και προεκτάσεις όλου αυτού του παθολογικού φαύλου κύκλου της κοινωνίας  και ιδιαίτερα της Ελληνικής με απίστευτες προεκτάσεις ατομικά αλλά και ομαδικά.
Χαίρομαι ως «νέος» και ως Ψυχίατρος-  Ψυχοθεραπευτής που βγαίνουν στο ευρύ κοινό τέτοια σημαντικά ζητήματα  που μας αφορούν όλους  και μας δίνουν με αριστουργηματικό τρόπο όπως  Ο Μαύρος Κύκνος ερεθίσματα προς σκέψη, προβληματισμό, ενδοσκόπηση, που τόσο χρειάζεται στις μέρες μας για να έρθει επιτέλους  το «νέο» και Μη παθολογικό δηλαδή το Υγιές  στο προσκήνιο.
Κι εμείς οι ειδικοί από την μεριά μας πρέπει να επικοινωνήσουμε πιο ανοιχτά, δραστικά και ουσιαστικά με την κοινωνία όπως και η τέχνη για να ανοιχτούν επιτέλους όλα τα σημαντικά ζητήματα που ξεκινούν από την ψυχική μας βάση και τον ψυχικό μας μικρόκοσμο και τις μικρές μας σχέσεις-οικογένειες –ομάδες- κοινωνίες  και φτάνουν μέχρι την «χρεωκοπία» ψυχική, ηθική, κοινωνιολογική, οικονομική  ΟΛΩΝ ΜΑΣ.
ΘΑΝΟΣ ΠΙΑΧΑΣ
ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ-ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Α΄ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Α.Π.Θ